%0 Journal Article %T تحلیل مکانی ـ فضایی سرمایه های معیشتی پیراشهر بیرجند %J توسعه فضاهای پیراشهری %I انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران %Z 2676-4164 %A حجی پور, محمد %D 2021 %\ 01/20/2021 %V 2 %N 2 %P 197-219 %! تحلیل مکانی ـ فضایی سرمایه های معیشتی پیراشهر بیرجند %K معیشت پایدار %K سرمایه %K تله فضایی فقر %K پیراشهر %K بیرجند %R %X فضاهای پیراشهری یکی از نتایج رو به تزاید رشد شهرنشینی است. این رویه، در اکثر کشورها به‌ویژه کشورهای درحال‌توسعه و کم‌رشد به اپیدمی در نظام سازمان­یابی فضایی تبدیل‌شده است؛ چراکه اکثر این فضاها بدون برنامه­ریزی از پیش طرح‌ریزی‌شده رشد یافته است. یکی از رسالت­های خطیر نظام برنامه­ریزی و مدیریت توسعه فضا، تکاپو برای قاعده­مند ساختن نظام تحولات در سازمان­یابی فضاهای پیراشهری و حاکمیت رویه توسعه­زا در بطن این سکونتگاه­ها است. در راستای تحقق اهداف برنامه­ریزی توسعه در فضاهای پیراشهری، این تحقیق تلاش داشته تا به بررسی و تحلیل مکانی­- فضایی وضعیت سرمایه­های معیشتی در سکونتگاه­های لبه شهر بیرجند بپردازد. نتایج نشان داد رشد ناپایداری و گسترش ناخرسندی­ها در اقتصاد فضای مناطق منجر به سرریزهایی از جمعیت و نیروی انسانی مستعد در پیرامون شهرها شده است و این کانون­ها را به محل انباشت "سرمایه انسانی کم­بنیه/کم­درآمد" در مناطق جغرافیایی تبدیل نموده است. با عنایت به اینکه دارایی مالی از ضعیف­ترین نوع سرمایه­های پنج­گانه معیشتی در فضاهای پیراشهری است، منجر به ایجاد و دامن زدن به دیالکتیک ساخت و بازساخت «تله فضایی فقر» در مجاور کلانشهر منطقه (بیرجند) شده است. به لحاظ مکانی نیز، سکونتگاه­های پیراشهری که هم دارای کمترین موانع طبیعی بر سرراه توسعه فیزیکی بوده و به لحاظ موقعیت قرارگیری در مجاورت راه­های دسترسی اصلی بین­شهری هستند، کانون جذب جمعیت مهاجر از شهر و روستاها بوده است. همچنین در این گروه از کانون­های پیراشهری، می­توان شاهد بالاترین میزان سرمایه­های پنج­گانه معیشتی در مقایسه با دیگر سکونتگاه­ها بود. در خصوص شهر بیرجند نیز این‌گونه فضاهای پیراشهری عمدتاً در غرب آن تجمع یافته است. %U https://www.jpusd.ir/article_127896_7c659aabe54c7071dfcc1507d5767832.pdf