نقش گردشگری شهر ایذه در تحولات روستاهای پیرامونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران

2 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی است. بسیاری از سیاست­گذاران توسعه نیز از صنعت گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می­کنند. با توجه به همین نقش و جایگاه، گردشگری یک مکان نه تنها می­تواند در توسعه آن مکان مؤثر باشد، بلکه روند توسعه برخی شاخص ها در محیط پیرامون خود را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. شهر ایذه به عنوان یکی از شهرهای تاریخی که قدمت جاذبه­های تاریخی آن به دوره عیلامی مربوط می­شود، از نظر گردشگری دارای جایگاه خاصی است و این جایگاه در وضعیت روستاهای پیرامون آن نیز به صورت عینی و ذهنی تأثیرگذار بوده است. هدف این تحقیق بررسی نقش گردشگری در تحولات سکونتگاه های روستایی پیرامون است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه است. حجم نمونه 323 نفر محاسبه و پرسشگری در 7 روستای پیرامون شهر ایذه که ارتباط زیادی از نظر گردشگری با آن دارند، انجام شده است.  نتایج آزمون تی تک نمونه ای در سطح معناداری کمتر از 05/0 از نقش گردشگری شهر ایذه در چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی بر روستاهای پیرامون اشاره دارد. بیشترین نقش گردشگری مربوط به مؤلفه اقتصادی با میانگین 80/3 است. میزان تبیین کننده مدل ساختاری برای مؤلفه اقتصادی برابر با 59/0، مؤلفه اجتماعی برابر با 38/0، مؤلفه کالبدی برابر با 45/0 و مؤلفه زیست محیطی برابر با 33/0 است. این مقادیر نشان داد که شاخص های مدل، توان تبیین نقش گردشگری را داشته و به تأثیر شهر ایذه بر روستاهای پیرامون اشاره دارد. همچنین اینکه تفاوت معناداری میان روستاها از نظر مؤلفه اقتصادی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


بهرامی، رحمت الله.1389. بررسی قابلیت ها و تنگناهای توسعه گردشگری روستایی در استان کردستان. چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام دانشگاه زاهدان. نشر دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
دیناری، احمد. 1384. گردشگری شهری در ایران و جهان. مشهد: نشر دانشگاه مشهد.
شیعه، اسماعیل.1389. مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری، تهران:نشر دانشگاه علم وصنعت.
گوهری، محمد.1390. تأثیرات توریسم. تهران: نشر دریچه.
محمدی، محمد. مهرابی، علی اکبر. قربانی، مهدی. خراسانی، محمد امین.1391. نیروهای انسانی مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی در حاشیه مناطق روستایی (نمونه موردی: روستاهای آلکله و سی بن- شهرستان تنکابن). مجبه جغرافیا. دوره10.شماره35.صص298-279.
مدهوشی، مهرداد. ناصرپور، نادر.1382. ارزیابی موانع توسعه صنعت گردشگری استان لرستان. مجله پژوهشنامه بازرگانی. شماره28.صص58-25.
مرکز آمار ایران.1375. سرشماری نفوس و مسکن.137
مرکز آمار ایران.1385. سرشماری نفوس و مسکن.1385
مرکز آمار ایران.1395 سرشماری نفوس و مسکن.1395.
مسکن و شهرسازی.1393. طرح جامع شهر ایذه. دفتر مطالعات.
میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.(1398). آمار و وضعیت گردشگری شهرستان ایذه. ایذه
Angelkova, T . Koteshi, C.   Jakovlev , Z. LabetaMitrevska E. 2012.  Sustainability and competitiveness of tourism, Procardia _ social and behavior sciences, Vol44. No.2.pp.221-227.
Byeonge, P. yooshi ,D .2009. Segmentation by motivation in rural tourism, Tourism management,Vol.30. No3.pp. 99-108.
Devi, S. kirishna, T .  pahlavan, S. 2014. “Sevice quality and previous experience as a moderator in determining tourist's satisfaction with rural tourism, destinationsin Mlaysia”. Procardia social and behavioral sciences,Vol.144. No2. P.203-211.
d'Hauteserre, A.  2000. Lesson in managed Destination competitiveness:The case of Foxwoods Casino Resort. Tourism Management , Vol.21. No.5.pp.23-32.
falak, Sh .Lomay, ch. Alvin,Y.2014.A repositioning strategy for rural tourism in Malaysia. Journal of Procardia _ social and behavior sciences. Vol.144. No1. pp.412-415.
J Telfer, D. Sharply, R.2012.  Tourism development planning in developing countrie. New York: Routage press.
Ko, D.W. W.P. Stewart,W.p.2002. A Structural Equation Model of Residents’ Attitudes for Tourism Development. Tourism Management, Vol.23.No.5.pp.521-530.
Stewart, K. 2006. Designing good urban governance indicators: the importance of citizen participation and its evaluation in Greater Vancouver. Cities, Vol.23. No.3. pp. 196-204.
Tosun,C. 2001. Challenges of sustainable tourism development in the developing world: the case of turkey. Journal of  Tourism Management. Vol.22. No.4. pp.289-303.