تحلیل میزان مشارکت جامعه محلی در توسعه سکونتگاه های پیراشهری مورد: خشکبیجار در شهرستان رشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

امروزه، اهمیت نقش مؤثر مردم و مشارکت آن‌ها درحرکت به سمت توسعه روستایی بر کسی پوشیده نیست.  برای رسیدن به الگوی توسعة مطلوب یا استفادة صحیح از منابع و فرصت­ها وتوزیع عادلانة امکانات، مشارکت مردم راهکار اصلی و محوری به شمار می­رود. هدف پژوهش حاضر، سنجش میزان مشارکت روستاییان در توسعة سکونتگاه­های روستایی پیراشهری خشکبیجار، شهرستان رشت می­باشد. بر این اساس مطالعه بر روی 386 نفر از روستاییان، در 21 روستای پیرا شهری خشکبیجار شهرستان رشت انجام‌گرفته و در آن از دو روش اسنادی و مطالعات میدانی با استفاده از ابزار پرسش­نامه برای شناسایی وضعیت مشارکت در روستاهای نمونه استفاده‌شده است. برای دستیابی به این هدف، پس از تهیه پرسش­نامه و تعیین اعتبار روایی و پایایی آن با مقدارآلفای کرونباخ (87/0)، پرسش­نامه­ها در بین روستاهای نمونه دربین  افراد توزیع‌شده و از نتایج آن­ها برای تأیید یا رد فرضیه­ها استفاده‌شده است. برای سنجش مؤلفه­های تحقیق از آزمون­های F واسپیرمن استفاده گردید و نتایج حاکی از آن است که بین اعتقاد به اهمیت کار گروهی، سن، درآمد، تحصیلات و شغل اصلی با میزان مشارکت آنان در راستای توسعه روستایی، رابطه معناداری وجود داشته و علاوه بر آن میزان مشارکت مردم، نقش کلیدی در توسعه نواحی روستایی موردمطالعه ایفا می­کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اسدی، زینب؛ پوررمضان، عیسی و مولائی هشجین، نصراله. 1395. نقشمشارکتدرتوسعهروستاییبخشخشکبیجارشهرستانرشت، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5 (1).صص 61-82.
آغاز، محمدحسن. 1378. مشارکت: ابزار مدیریت عقلانی. نشریه تعاون. 91.صص 36-39 .
برقی،حمید؛ قنبری، یوسف وسعیدی، محمد. 1392.بررسی عملکرد شوراهای اسلامی روستا و میزان مشارکت مردم در توسعه روستایی مطالعه موردی: دهستان حسن‌آباد شهرستان نجف‌آباد. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 4.صص 119-138.
حیدری، علی. 1392. بررسی میزان مشارکت زنان روستایی در توسعه روستایی مطالعه موردی: دهستان امام‌زاده جعفر، استان کهکیلویه و بویراحمد. مجله برنامه­ریزی فضایی (جغرافیا)، 9.صص 143-156. 
درویشی، هدایت الله؛ عزیزپور، فرهاد؛ رحمانی فضلی، عبدالرضا و بیرانوندزاده، مریم. 1392. پیامدهای کالبدی - فضایی مشارکت روستاییان در اجرای طرح­های توسعة روستایی، با تأکید برطرح­های عمرانی دولت. مجله پژوهش برنامه‌ریزی روستایی، 2 (4) .صص 213-231. 
رضوانی، محمدرضا و احمدی، علی. 1388. شوراهای اسلامی روستایی مطالعه موردی: دهستان حکیم­آباد، شهرستان زرندیه، استان مرکزی. فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی، 1 (4) .صص 35-49.
رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا و محمدی سلیمانی، مهرداد. 1381. عوامل مؤثر بر میزان مشارکت جوانان و نوجوانان روستایی در برنامه­ریزی توسعه با تأکید بر عوامل مکانی وفضایی مطالعه موردی: شهرستان کرمان. پژوهش علوم انسانی، 6 (4) .صص 11- 36.
سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان گیلان. 1398. سالنامه آماری 1397 استان گیلان، معاونت آمار و اطلاعات.
شریفی، امید؛ حسینی، محمود و اسدی، علی. 1391. بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت روستاییان درروند بازسازی روستاهای زلزله­زدة شهرستان بم. فصل‌نامه روستا وتوسعه، 15 (4).صص 43-62.
شایان، حمید؛ تقی لو، و عنابستانی، علی‌اکبر. 1390. بررسی و تحلیل عوامل بازدارنده مشارکت مردم در توسعه روستایی با تأکید بر تفکر عقلائی نمونه موردی دهستان سنبل‌آباد. نشریه جغرافیا برنامه‌ریزی، 16 (38) .صص 75-100.
حاصلی، محمد و مجتبی پالوج. 1399. شناسایی راهکارهای افزایش مشارکت جامعه روستایی در طرح توسعه منطقه‌ای سلسلهبه‌عنوان الگویی بومی، فصلنامه پژوهش­های روستایی،11(2) .صص 286-299.
عنابستانی، علی‌اکبر؛ شایان، حمید وتقیلو، علی‌اکبر. 1391. بررسی ویژگی­های جمعیتی مؤثر بر میزان مشارکت روستاییان درروند توسعه روستایی مطالعه موردی: شهرستان ایجرود. فصلنامه نگرش­های نو در جغرافیای انسانی،  15 (5) .صص 19-37.
عنابستانی، علی­اکبر؛ خسروبیگی، رضا؛ تقیلو، علی­اکبر و زارعی، ابولفضل. 1392. بررسی الگوی فضایی- مکانی عاملیت­های مکانی مؤثر بر نهادینه شدن مشارکت مردم در نواحی روستایی: مطالعه موردی بخش جعفرآباد، شهرستان قم. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 13(31) .صص 7-21. 
فرهادیان، همایون؛ تاجری مقدم، مریم وعباسی، عنایت. 1393. تحلیل مشارکت اعضای شورای اسلامی در مدیریت روستا: مطالعة موردی بخش مرکزی شهرستان کاشمر. فصلنامه روستا وتوسعه، 17(1) .صص 17-35.
قاسمی، محمدعلی. 1384.بررسی عوامل اجتماعی - اقتصادی مؤثر بر میزان مشارکت روستاییان در طرح‌های عمرانی: مطالعة موردی: بخش مرکزی شهرستان کاشان. فصلنامه روستا وتوسعه، 8(4) .صص 79-112. 
کمالی، محمد­باقر. 1385. تحقیقات مشارکتی، رهیافت‌ها، تجربیات و پیشنهادها. فصل­نامه روستا وتوسعه، 9(4) .صص 217-248.
گل شیری اصفهانی، زهرا؛ خادمی،حسین؛ صدیقی، رضا وتازه، مهدی. 1388. تأثیر انسجام اجتماعی بر میزان مشارکت روستائیان بخش گندمان شهرستان بروجن. فصلنامه روستا و توسعه،12(1) .صص 147-167. 
موسایی، میثم و شیانی، ملیحه. 1389. مشارکت در امور شهری والزامات آن در شهر تهران. فصلنامة رفاه اجتماعی، 10 (38) .صص 245-268.
نجفی­کانی، علی‌اکبر و میرزاعلی، محمد. 1391. بررسی و سنجش میزان مشارکت مردم و نقش آن در توسعه روستایی: مطالعه موردی دهستان سلطانعلی شهرستان گنبدکاووس. مجله چشم­انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، 7 (20) .صص 118-137.
نوروزی، فیض­اله و بختیاری، مهناز. 1388. مشارکت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. فصلنامه راهبرد، 18(18) .صص  249-269.
leeuwis, C. 2000. Reconceptualizing  participation for sustainable rural development: Towards a Negotiation Approach. Journal of Development and Chenge, 31(4), 931-959.
JUMA, P. 2005. The role of  community  participation  in the district  focus for  rural development planning  strategy: A case study of  Busia  district kenya. The London School of Economics and Political Science University of London as a thesis for the degree of Doctor of Philosophy.
Imoh A.N., james, I.u & Nwachukwu, E.o. 2009. comparative analysis of poverty status of community participation in rural development projects. akwa ibom Nigeria studies, 2(6), 1554-0200.
Durga, Prasad. 2013. Peoples Participation  in Development. sikkimin studies, 5(3) 2278-0211.
Philip K, Rono., & Abdillahi, A. 2003.The role of popular participation and community work ethic in rural development. the case of Nandi district, kenya, Journal of Social Development in Africa,18(2), 69-95.
Tagarirofa J.B., & chazovachi, B. D. 2011 .Exploring the politics of local participation in rural development projects small dams rehabilitation project. zimbabwe studies. Russian Journal of Agricultural and Socio-Economic Sciences,14(2),74-88.
Ransfard, E. 2013. Youth participation in local and National development. Ghana studies, The Journal of Pan African Studies, 5(9),129-150.
Wang Z.U, Dai,W.A. 2008. womens participation in rural chinas self governance: institutional,socioeconomic,and cultural factors in a jiangsu conty. Journal of Governance, 26(1), 1-35