خوانش عوامل کلیدی موفقیت در باز‌آفرینی سکونتگاه‌های پیراشهری با تاکید بر ذینفعان نهایی مورد مطالعه: شهر چهاردانگه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.

2 کارشناسی ارشد گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، خوانش عوامل کلیدی موفقیت در بازآفرینی سکونتگاه­های پیراشهری با تأکید بر ذینفعان نهایی در چهاردانگه می­باشد. پژوهش حاضر، ازنظر هدف، کاربردی و بنیادی و  دارای ماهیت تفسیری و تحلیلی و ازنظر روش، در گروه پژوهش­های کمی و کیفی قرار دارد. جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیز از روش گراند تئوری و مدل­های ترکیبی (EDAS و FBMW)، استفاده شد. نتایج در بخش کیفی (گراند تئوری)  نشان داد، 5 مقوله ظرفیت­سازی، کنش مشارکتی، مردم­گرایی و دوری از دولتی­زدگی در سازمان­های بازآفرینی، نگاه سخت­افزارانه و تدوین یک چارچوب قانون مشخص، آگاهی و دانش بازیگران طرح­های بازآفرینی، از واحد­های معنایی استخراج شد. در نهایت، نتایج مدل EDAS به­منظور رتبه­بندی مقولات نشان داد، مقوله مردم­گرایی و دوری از دولتی­زدگی در سازمان­های بازآفرینی  با مقدار وزن نهایی 99/0، بالاترین رتبه و بیشترین اولویت را به خود اختصاص داده است، و نگاه سخت­افزارانه و تدوین یک چارچوب قانونی مشخص با مقدار وزن 011/0، پایین­ترین رتبه و کمترین اولویت را شامل شده است. همچنین بر اساس نتایج مدل FBMW در مقوله ظرفیت­سازی، واحد معنایی مشارکت ذینفعان با مقدار وزن 089/0، در مقوله کنش مشارکتی، واحد معنایی مشارکت نیروی انسانی با مقدار وزن 093/0، در مقوله مردم­گرایی و دوری از دولتی­زدگی در سازمان­های بازآفرینی، واحد معنایی تمرکززدایی با مقدار وزن 094/0، در مقوله نگاه  سخت افزارانه و تدوین یک چارچوب قانونی مشخص، واحد معنایی عدم نگاه نرم­افزاری به موضوع بازآفرینی با مقدار وزن 083/0، در مقوله آگاهی و دانش بازگیران طرح­های بازآفرینی، واحد معنایی آموزش ذینفعان با مقدار وزن 085/0، بیشترین رتبه و بالاترین میزان اولویت را به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ایزدفر، نجمه. رضایی، محمدرضا. 1399. شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر بازآفرینی پایدار شهری با رویکرد آینده­پژوهی (مورد­شناسی: بافت ناکارآمد شهر یزد). فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه­ای. سال 10. شماره 34. صص 109-130.
حاتمی­نژاد، حسین. پوراحمد، احمد. نصرتی هشی، مرتضی. 1398. آینده­پژوهی در بافت فرسوده شهری-مطالعه موردی: ناحیه یک، منطقه 9 شهر تهران. فصلنامه علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، سازمان جغرافیایی نیرو­های مسلح، 28 (109)، صص 37-55.
خندان، مینا. سبحانی، نوبخت. 1400. تحلیلی بر وضعیت حریم و چالش­های آن در نواحی پیراشهری تهران. مجله توسعه فضا­های پیراشهری. سال 3. شماره 1. پیاپی 5.
رسولی، محمد. احدنژاد، محسن. حیدری، محمدتقی. 1400. تبیین بازآفرینی بافت­های فرسوده شهری با روش تلفیقی FEMA و SMART PIS (مورد شناسی: شهر زنجان). فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه­ای. سال 11. شماره 40.
رسولی، محمد. احدنژاد، محسن. حیدری، محمدتقی. 1400. تحلیل اهمیت-عملکرد عوامل کلیدی موفقیت در بازآفرینی بافت­های ناکارآمد شهری با تأکید بر ذینفعان. فصلنامه برنامه­ریزی توسعه شهری و منطقه­ای. سال 6. شماره 16. صص 149-178.
رفیعی، مهران. خطیبی، سید محمدرضا. داودپور، زهره. 1399. تبیین مفهوم پیراشهری و عوامل مؤثر در ایجاد و توسعه آن. باغ نظر. 17 (92). 50-29.
شفیعی دستجردی، مسعود. صادقی، نگین. 1396. بررسی تحقق­پذیری طرح­های بازآفرینی بافت فرسوده شهری به روش تلفیقی تحلیل شبکه­ای-کارت امتیازی متوازن نمونه موردی: بافت فرسوده زینبیه اصفهان. باغ نظر، سال 14. شماره 46.
طالبی، مانا. گنجی، رضا. ویسی، گنجی افسوران، مسلم. ثابت مقدم، سید محمدعلی. 1395. مجموعه بازآفرینی شهری پایدار برندسازی شهری در بستر بازآفرینی شهر رشت. جلد اول: دیدگاه­ها و نظرها و مصادیق، رشت انتشارات رمه. 
طرح و کاوش. 1391. مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر تهران.
عباچی، اعظم. یوسفی، علی. کرمان، مهدی. 1397. رویکرد دولت­مدار به بازآفرینی شهری و اعیانی-سازی وابسته: تحلیل عملکرد ذینفعان کلیدی در نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر در مشهد. توسعه محلی (روستایی-شهری). دوره 11. شماره 1. صص 75-94.
فیروزی، محمدعلی. امان­پور، سعید. زارعی، جواد. 1396. تحلیل مناسبات میان نهادی در مدیریت بازآفرینی شهری پایدار بافت­های فرسوده. فصلنامه مطالعات شهری، شماره 29.
نصیری هنده­خاله، اسماعیل. سالاری­نیا، مرضیه. 1396. تحلیل عوامل مؤثر در بازآفرینی بافت­های فرسوده شهری مطالعه موردی محله 20 منطقه 17 شهر تهران. فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال 14. شماره 55. صص 135-148.
Adams, D., & Hastings, E. M. 2001. Urban renewal in Hong Kong: transition from Development Corporation to renewal authority”, Land Use Policy, 18(3).PP. 245-258.
Bertrand, N. 2007. Introduction: ESDP ideals and the inheritance of rural planning failures. In N. Bertrand & V. Kreibich (Eds.), Europe’s City-Regions Competitiveness: Growth Regulation and Peri-Urban Land Management. PP. 1-35.
Briquel, V. & Collicard, J. J. 2015. Diversity in the rural hinterlands of European cities. In K. Hoggart (Ed.), The City’s
Caruso, G. 2015. Peri-Urbanisation: the situation in Europe. A bibliographical note and survey of studies in the Netherlands, Belgium, Great Britain, Germany, Italy and the Nordic countries.
CEMAT. 2007. Spatial development glossary. Retrived fom http://www.ectp-ceu.eu/images/stories/Glossary-CEMAT/ Glossary-English.pdf
Chan, E. H. W., & Yung, E. H. K. 2004. Is the development control legal framework conducive to a sustainable dense urban development in Hong Kong?” Habitat International, 28(3), PP. 409-426.
Dargan, Lorna. 2007. Conceptualising Regeneration in the New Deal for Communities. Planning Theory & Practice, Vol.8, No.3, PP.345-362.
Lee, G. K. L., & Chan, E. H. W. 2008. The analytic hierarchy process (AHP) approach for assessment of urban renewal proposals. Social Indicators Research, 89(1). PP. 155-168.
Kriese, U., & Scholz, R.W. 2011. The positioning of sustainability within residential property marketing. Urban Studies, 48(7), PP. 1503-1527.
Maleki, S., Shojaeean, A., Farhmand, G.2017. Renovation and upgrading of old texture with a strategy of sustainable urban development approach by combining operators GIS and FAHP (Case Study: Izeh the central region). Journal of Geographic Space, Vol.17, No. 59. PP.143-164.
McDonald, S. 2009, urban Regeneration for sustainable communities, Ltd, London.
McGregor, D. & Simon, D. & Thompson, D. 2006. The Peri- Urban Interface: Approaches to Sustainable Natural and Human Resource Use. London: Earthscan
Mirzakhani, A., Turro, M., Jalilisadrabad, S. 2021. Key stakeholders and operation processes in the regeneration of historical URban fabrics in Iran, Cities, https://doi.org/10.1016/j.cities.2021.103362
Moura M. H., & Teixeira, J. C. 2011.  Managing Stakeholders Conflicts: Construction Stakeholder Management. UK: Blackwell Publishing Ltd
Parkinson, M. 2005. Urban Policy in Europe: Where Have Been and where is We Going? Austrian Federal Ministry of Education, Science & Culture, Austria.
R˘adulescu, C., Stefan, O., Gheorghe, R. 2016. Management of Stakeholders in Urban Regeneration rojects. Case Study: Baia-Mare, Transylvania, sustainability. V (8). PP.1-22.
Robert S. 2008, urban Regeneration, Hand book, London.
Rosa, D. Privitera, R., Barbarossa, L. Barbarossa, L. La Greca,P. 2017. Assessing spatial benefits of urban regeneration programs in a highly vulnerable urban context: A case study in Catania, Italy. Landscape and Urban Planning, Vol. 157. PP.180-192.
Yiannakou, A. 2020. Urban regeneration as an erpetual planning process: nderstanding the role of takeholders in property-led egeneration projects in reek cities. Local Economy, vo32 (2). PP. 83-104.
Zare Naghadehi, S., Asadi, M., Maleki, M., Tavakkoli-Sabour, S. M., Van Genderen, J. L., & Saleh, S. S. (2021). Prediction of Urban Area Expansion with Implementation of MLC, SAM and SVMs’ Classifiers Incorporating Artificial Neural Network Using Landsat Data. ISPRS International Journal of Geo-Information10(8), 513.
Zheng, H. W., Shen, G., Q. & Wang, H. 2014. A review of recent studies on sustainable urban renewal. Hong Kong: Habitat International, 41. PP. 272-279.