ارزیابی نابرابری جنسیتی در آموزش و اشتغال زنان و تحلیل عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: روستاهای پیراشهری تبریز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی جغرافیا وبرنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز، تبریز ، ایران

2 گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز.

10.22034/jpusd.2023.397537.1271

چکیده

نابرابری جنسیتی، موضوعی بسیار مهم در زمینه توسعه‌ی جوامع روستایی تلقی می‌شود، که طبق گزارش بانک جهانی دستیابی به برابری جنسیتی برای اقتصاد کشورها بسیار ضروری است. در این خصوص هویت دادن و استقلال بخشیدن به زنان و فراهم کردن زمینه مشارکت فعال آن‌ها در امور مختلف اقتصادی – اجتماعی ضروری می‌نماید. براین اساس، هدف پژوهش حاضر طبقه‌بندی روستاهای حریم کلانشهر تبریز از نظر نابرابری جنسیتی و شناسایی بیشترین عامل اثرگذار بر روی این نابرابری می‌باشد. این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ - تحلیلی است. جامعه آماری براساس آخرین حریم مشخص شده برای کلانشهر تبریز، 63روستا می‌باشد که از این میان 45 روستا در سال 1395 دارای سکنه بوده و به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده و به‌صورت تمام‌شماری مدنظر قرار گرفتند. داده‌های مورد نیاز از مطالعات اسنادی و آمارنامه‌ها استخراج و تحلیل گردیدند. نتایج ارزیابی شاخص‌ها در روستاهای مورد مطالعه طی دو دوره (95-1385) با استفاده از مدل ویکور حاکی از این است که روستای الوارعلیا با برخورداری از شرایط اجتماعی- اقتصادی مناسب نسبت به سایر روستاهای مورد مطالعه از نابرابری جنسیتی پایینی (با امتیاز 1) برخوردار است. در مقابل روستای کرجان باکسب امتیاز 00/0 از این منظر در شرایط نامطلوبی نسبت به سایر روستاها قرار دارد. همچنین نتایج به‌دست آمده از رگرسیون وزنی جغرافیایی نشان‌دهنده آن است که فاصله از جاده اصلی، برخوداری از زیرساخت آموزشی، فاصله از شهر تبریز و بالا بودن درصد اشتغال روستایی به‌ترتیب با کسب امتیاز 712/0، 696/0، 691/0 و 647/0 بیشترین عوامل اثرگذار بر روی نابرابری‌های جنستی بوده اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات