تبیین تاثیر رفتار قلمروپایی ساکنان سکونتگاه های غیر رسمی بر شکل‌گیری الگوی مسکن (نمونه مطالعاتی :محلات بانبور، بان برز، سبزی آباد، ایلام)

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

2 گروه معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

3 استادیارگروه معماری، واحد همدان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، همدان ، ایران

4 استاد گروه شهرسازی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/jpusd.2023.407635.1279

چکیده

این پژوهش باهدف بررسی ارتباط بین ویژگی‌های کالبدی مسکن در سکونتگاه های غیر رسمی و رفتار قلمروپایی ساکنان سکونتگاه های غیر رسمی شهر ایلام (محلات بانبور، بان برز و سبزی آباد) انجام‌شده است. در راستای این هدف، محلات حاشیه‌نشین شهر ایلام به‌عنوان یکی از مناطق با بالاترین نرخ حاشیه‌نشینی در کشور جهت مطالعه میدانی انتخاب‌شده‌اند . سؤالات پژوهش از نوع چیستی و چرایی است. مدل مفهومی پژوهش بر مبنای مطالعات نظری و مصاحبه‌های کیفی عمیق بر اساس روش تئوری زمینه‌ای تدوین و تدقیق شده است. مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته با ساکنان محلات حاشیه‌نشین شهر ایلام انجام‌شده و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است. یافته‌های حاصل از بخش کیفی نشانگران است که مباحث فرهنگی و اعتقادی ، حفظ قلمرو شخصی ، مفاهیم اقتصادی،ابعاد اجتماعی عوامل مداخله‌گر و حس مالکیت، محرمیت مفاهیم اثرگذار بر رفتار قلمروپایی ساکنین می‌باشند. سپس برمبنای روش پیمایش و سنجش کمی، وزن و اهمیت مفاهیم شناسایی‌شده، بر مبنای آرای متخصصین معماری و شهرسازی شهر ایلام ارزیابی و واکاوی شده است. جهت تعیین روابط بین متغیرها و تجزیه‌وتحلیل یافته‌های حاصل از پرسشنامه‌ها از روش آماری SPSS26 استفاده‌شده است.نتایج تحلیل‌ها نشانگران است که معیارهای اثرگذار بر ویژگی‌های کالبدی مسکن محلات حاشیه‌نشین مبتنی بر رفتار قلمروپایی ساکنان را می‌توان در ابعاد مکان‌یابی قلمرو و عرصه عمومی، مفاهیم اجتماعی، مفاهیم فرهنگی، مفاهیم اقتصادی ، مفاهیم کالبدی و مفاهیم ادراکی بررسی نمود. مبتنی بر ارزیابی متخصصین، مفاهیم اقتصادی بالاترین میانگین رتبه را دراین‌ارتباط به خود اختصاص داده‌اند. اصول زیبایی‌شناسی فضای درونی خانه ، نظم و قانون ، اجرای قوانین ، تناسب فضای کالبدی با نیازها و خواسته‌های ساکنان نیز به ترتیب کمترین میانگین رتبه و اهمیت را در تبیین ویژگی‌های کالبدی مسکن مبتنی بر رفتار قلمروپایی ساکنین داشته‌اند .توجه به این مفاهیم می‌تواند منجر به ارتقا کیفیت مسکن در محلات حاشیه‌نشین مبتنی بر رفتار قلمروپایی ساکنان گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

توسعه فضاهای پیراشهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 17 آبان 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار