تحلیل عوامل مؤثر بازتعریف درآمد پایدار در فضاهای پیراشهری کلانشهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.

3 استادیار گروه اقتصاد، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مسئله­ای که امروزه  اکثر شهرداری‌های کشور با آن روبه‌رو هستند، عدم دستیابی به منابع  درآمدی پایدار است. افزایش جمعیت شهرها و گسترش شهرها نیازمند خدمات‌رسانی مناسب شهرداری‌ها به ساکنین آن‌ها و بالطبع گسترش منابع مالی و درآمد پایدار است.  در این راستا پژوهش حاضر باهدف، تحلیل عوامل مؤثر بازتعریف درآمد پایدار در فضاهای پیراشهری کلانشهر تهران  تدوین‌شده است. روش به کارگرفته شده توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری در این پژوهش 50 نفر از متخصصان و  خبرگان در حوزه مدیریت شهری می باشند. جهت تحلیل داده‌ها از  روش اموس و کوکوس استفاده‌شده است. نتایج حاصل از روش معادلات ساختاری نشان می‌دهد که از بین مجموعه عوامل کالبدی- محیطی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریتی- نهادی، سرمایه‌گذاری اجتماعی، سیاست‌گذاری اقتصادی؛ بعد سیاست‌گذاری اقتصادی با بار عاملی 90/0 دارای اثرگذاری بیشتری بر درآمد پایدار شهری است. افزون بر این از بین عامل پنج‌گانه بعد سیاست‌گذاری اقتصادی، عامل اعمال تغییر و تحول در سیاست‌ها و فعالیت‌های پرهزینه کم بازده با بار عاملی 78/0 صدم دارای اثرگذاری بیشتری است. همچنین نتایج حاصل از تصمیم‌گیری‌های چندمعیاره بیانگر آن است که شاخص‌هایی مانند بازنگری در قوانین شهرداری؛ استفاده مناسب از ابزارهای درآمد عمومی (مانند مالیات بر فروش و سهم مالیات بر درآمد، مالیات بر املاک و ...) و هوشمند سازی زیرساخت‌های شهری (اعمال سیاست‌های رشد هوشمند شهری) جز مهم‌ترین و بیشترین اثرگذاری در بازتعریف درآمد پایدار در فضاهای پیراشهری کلانشهر تهران دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


دانش جعفری، داود، باباجانی، جعفر و کریمی اسبوئی، سمانه.1393. ارزیابی پایداری منابع مالی و درآمدی شهرداری تهران، اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 2، شماره 7، ص 15-34.
مرتضوی، کامران و وثوق، طاهره.1396. اقتصاد شهری و درآمدهای پایدار، فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال 7، شماره 35، ص 167-180.
اکبری، نعمت‌الله، یارمحمدیان، ناصر .1391. محاسبه میزان پایداری درآمد شهرداری در صورت تقسیط عوارض ساختمانی (مطالعه موردی: شهرداری اصفهان)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره اول، ص115-103.
اکبری،نعمت الله، موذن جمشیدی، هما.1392. مالیات بر ارزش‌افزوده منبع درآمدی پایدار برای مدیریت شهرها(مطالعه موردی کلان‌شهر اصفهان)، پنجمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد.
حاجی لو، مهران، میره ای، محمد و پیله‌ور، مهدی. 1396. بررسی منابع درآمدهای پایدار شهرداری‌ها(مطالعه موردی: شهر شبستر استان آذربایجان شرقی)، اقتصاد و مدیریت شهری، شماره 5، صص 1-22.
عیسائیخوش، احمد.1379. ارزیابی مبنای نقدی و شناخت درآمد در مناطق 21گانه شهرداری تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حسابداری و مدیریت، دانشگاه علامه طباطبائی.
اسدپور، احمدعلی.1396. واکاوی درآمد پایدار شهرداری‌ها با رویکرد توسعه پایدار شهری؛ مطالعه موردی در شهر بندرعباس، مدیریت شهری، شماره 46، صص 97-112.
گل زاده، میلاد و حنایی، تکتم.1398. رونق درآمدهای پایدار شهرداری‌ها مستلزم ممیزی بهینه املاک شهری، مطالعات طراحی شهری و پژوهش‌های شهری، سال دوم، شماره 6، صص 23-32.
قلعه دار، حسام .1382. مقایسه منابع درآمدی شهرداری‌ها در کلانشهرهای ایران و بررسی تأثیرات کالبدی آن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
رجب، صلاحی.1381. ساختار حکومت محلی و شهرداری، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، انتشارات شهرداری‌ها، تهران.
وصالی­آذر­شربیانی، محمد. 1396. بررسی تطبیقی منابع درآمدی شهرداری‌ها در ایران و جهان کنفرانس سالانه پژوهش‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، دوره برگزاری:3.
جمشیدی، علیرضا. رحیمی سکه روانی، محمد. احمدی گندمانی، مجید.1394. درآمدهای پایدار لازمه توسعه، عمران و مدیریت پویا و کارآمد شهرداری شیراز، مدیریت شهری نوین، سال سوم، شماره هشتم، ص 1-24.
ملکی، سعید، منصورزاده، علی‌محمد و کوشکی، مهدی.1397. ارائه الگوی پایدارسازی نظام درآمدی و مدیریت توسعه شهر صفی‌آباد، فصلنامه مطالعات عمران شهری، دوره دوم، شماره 6، ص 75-93.
شرزه ای، غلامعلی و ماجد، وحید.1390. در مقاله­ای به تأمین مالی پایدار شهر؛ چگونگی تأمین مالی به‌منظور توسعه پایدار شهری، مدیریت شهری، ویژه‌نامه، ص 299-316.
کاظمیان، غلامرضا، علی‌اکبری، اسماعیل، طالشی، مصطفی و حداد حسن‌آبادی، منیره.1399. مدیریت تأمین مالی شهر و اقتصاد سیاسی شهری جدید (مطالعه موردی: کلانشهر مشهد)، مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، سال 7، شماره 2، ص 209-229.
زیاری، کرامت­اله، مهدی، علی، مهدیان بهنمیری، معصومه.1392. مطالعه و شناخت منابع مالی و ارائه راهکارهایی برای بهبود پایداری درآمد شهرداری‌ها؛ موردپژوهش؛ شهرداری شهر مهاباد، نشریه مدیریت شهری، دوره 11، شماره 31.
قنبری، ابوالفضل، موسوی، میرنجف، سعیدی­آبادی، رشید، باقری­کشکولی، علی و حسینی­امینی، حسن .1390. راهکارهای توانمندسازی افزایش درآمد شهرداری‌ها در شهرهای کوچک (مطالعه موردی: شهر زارچ)، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دوره 22، شماره 2، ص 41-58.
شرزه­ای، غلامعلی و ماجد، وحید.1390. تأمین مالی پایدار شهر؛ چگونگی تأمین مالی به‌منظور توسعه پایدار شهری، دو فصلنامه مدیریت شهری، سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور، ویژه‌نامه شماره بهار و تابستان 1390.
موسوی، سیدمصطفی، کریمیان­بستانی، مریم، حافظ­رضازاده، معصومه.1400. تأثیر درآمدهای پایدار و ناپایدار شهرداری در توسعه کلانشهر تهران، جغرافیای اجتماعی شهری، دوره 8، شماره 1.
قلی پور، رحمت­اله، درویش­زاده، محمدمهدی، پیران­نژاد، علی.1398. بررسی روش‌ها، منبع‌ها و مانع‌های دستیابی به درآمد پایدار شهری (مطالعه موردی: شهردار ارومیه)، فصلنامه مدیریت دولتی، دوره 11، شماره 1.
Chetan, V., Hitesh, V. (2011), Creative Financing of Urban Infrastructure in India through Market – based Financing and Public Private Partnership Options. University of Toronto, new Delhi National Institute of Public Finance and Policy New Delhi, No.3-7.
Garrido-Jiménez, F. J., Magrinyà, F., & Del Moral-Ávila, M. C. (2018). Municipal operating costs and revenues in future developments as a function of urban planning variables. Journal of Urban Planning and Development, 144(1), 04017020
Khmel, V., Zhao, S. (2015), “Arrangment of financing for highway infrastructure projects under the conditions of Public-Private Partnership”, Latss Research, Article in Press, Available at: http://dx.doi.org/10.1016/j/iatssr.
Janoušková, J., & Sobotovičová, Š. (2019). Fiscal autonomy of municipalities in the context of land taxation in the Czech Republic. Land Use Policy, 82, 30-36.
sullivan, A (2003), Urban Economic, 5th ed, Mc Graw-Hill Higher Education
Sinervo, L.-M. Interpreting financial balance in local government: Acase study fromFinland. PublicMoneyManag.2014, 34, 123–130.
Garmini, S.; Grossi, G. Financial Sustainability and Intergenerational Equity in Local Governments; Bolívar, M.P.R.,
Subires, M.D.L., Eds.; IGI Global: Hershey, PA, USA, 2018; pp. 179–205.
Lotta-Maria Sinervo (2020), Financial Sustainability of Local Governments in the Eyes of Finnish Local Politicians, Sustainability, MDPI, vol. 12(23), pages 1-16,Moloto, KA and Lethoko.
MX (2018), Municipal Financial Viability and Sustainability in South Africa: A Case of Molemole Local Municipality, Limpopo Province, South Africa, Journal article published in The 3rd Annual International Conference on Public Administration and Development Alternatives, 04 - 06 July 2018, Stellenbosch University, Saldahna Bay, South Africa.
Shamsia1, Abdul-Wahab, Haruna, Issahaku and Kwame Paul, Nkegbe (2019), Effectiveness of resource mobilisation strategies of the Wa municipal assembly, JPLM (Munich Personal RePEc Archive), Vol 1, No 1.