تحلیل مدیریت زباله در فضاهای پیراشهری یاسوج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

چکیده

افزایش بی‌رویه جمعیت در روستاهای پیراشهری از یکسو و به دنبال آن تولید حجم انبوهی از زباله‌های روستایی از سوی دیگر منجر به بحران جدی در این سکونتگاه‌ها شده است. به­گونه­ای که امروزه از دلایل ناپایداری محیطی در سکونتگاه‌های روستایی، نارسایی در وضعیت مدیریت زباله است که می‌تواند مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها را مختل کند؛ بنابراین هدف از این پژوهش، ارزیابی و تعیین وضعیت مدیریت زباله در سکونتگاه‌های روستایی پیرامون شهر یاسوج بوده است. اطلاعات موردنیاز در این بررسی از طریق روش­های میدانی (پرسشنامه و مشاهده)، اسنادی و کتابخانه‌ای جمع‌آوری‌شده است. جامعه آماری پژوهش خانوارهای روستایی ساکن روستاهای پیرامون شهر یاسوج هستند. بر اساس فرمول کوکران 384 نفر به‌عنوان نمونه و به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد مدیریت زباله در روستاهای موردمطالعه با میانگین 21/2 در وضعیت ناپایداری قرار دارد. همچنین بین فاصله از شهر یاسوج و مدیریت زباله با ضریب اطمینان 99 درصد همبستگی وجود دارد. میزان همبستگی این مؤلفه با عامل فاصله 228/0- است، بدین معنی که با افزایش فاصله از شهر یاسوج مدیریت زباله کاهش پیدا می­کند و با کاهش فاصله از شهر مدیریت زباله افزایش پیداکرده است.

کلیدواژه‌ها


آمار، تیمور. 1394. "تحلیل چالش‌های زیست‌محیطی نواحی روستایی با تأکید بر زباله‌های جامد (مطالعه موردی: شهرستان‌های انزلی،رشت و رودبار). مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی. سال 4. شمارة 3. صص 155 – 141.
بابایی، محبوب. مرتضی بصیری و ایوب بدرق‌نژاد. 1397. "تحلیل جمعیت‌پذیری و روند تحولات اقتصادی-اجتماعی روستاهای پیراشهری در شهرستان ارومیه". مجله توسعه فضاهای پیراشهری. سال اول. شماره 1. صص90-79.
سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور. 1385. محیط‌زیست روستا از سری متون آموزشی ویژه دهیاران. مرکز مطالعات و خدمات تخصصی شهری و روستایی پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور. 1394. قابل‌دسترس در:
http://safta.imo.org.ir/find.php?item=1.139.752.fa&sw.
سایت خبری بویر نیوز. 1396. قابل دسترس د    
 .http://boyernews.com/255590/
شهبازی، سمیه و علی‌اصغر میرک‌زاده. 1396. "شناسایی چالش‌های دفع زباله‌های خانگی از دیدگاه سرپرستان خانوار روستایی(مطالعه موردی: روستای سراب قلعه شاهین شهرستان سرپل ذهاب)". علوم و تکنولوژی محیط‌زیست. دوره 19. شماره 5. صص 474-460.
عبدلی، محمدعلی. رضا سمیعی فرد و حامد حسینیان. 1391. مدیریت پسماندهای روستایی. چاپ دوم. انتشارات استاد مطهری.
عموئی، عبدالایمان. حسینعلی اصغرنیا و علی خدادادی. 1387. " ویژگی‌های کمی و کیفی پسماندهای جامد روستایی شهرستان بابل ( 1386)". مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی بابل. دوره دهم. شمار5. صص 80-74.
عنابستانی، علی‌اکبر و اسلام رئیسی. 1396. " نقش مدیریت پسماند بر بهبود شرایط توسعه در سکونتگاه‌های روستایی (مورد: بخش ساربوک، شهرستان قصرقند)". فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای. سال 7. شمارۀ 26. صص 112-93.
فرجی سبکبار، حسنعلی. محمد سلمانی. فاطمه فریدونی. حسین کریم زاده. و حسن رحیمی. 1389. "مکان یابی محل دفن بهداشتی زباله روستایی با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه‌ایANP  مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان قوچان". فصلنامه برنامه‌ریزی و آمایش فضا. دوره 14. شماره1. صص 149-127.
مرکز آمار ایران. 1395-1385. سرشماری نفوس مسکن.
Eigsti Gerber, D. 1999. “Teaching Students about Nursing and Environment: part2-Legislation and Resources”. J of Community Health Nurse 16. PP. 81-94.
Han, Z., Zeng, D., Li, Q., Cheng, Ch., Mou, Z. 2019. “Public willingness to pay and participate in domestic waste management in rural areas of China”. Conservation and Recycling. Volume 140, PP. 166-174.
Hassan, T., Zahra, A., Hassan, A., et al., 2016. “Characterizing and quantifying solid waste of rural communities”. J. Mater. Cycles Waste Manag. 18 (4). PP.790–797.
Makarenko, N. Budak, O. 2017. “Waste management in Ukraine: Municipal solid waste landfills and their impact on rural areas”. Annals of Agrarian Science. Volume 15. PP. 80-87.
Mukherji, S.B., Sekiyama, M., Mino, T., Chaturvedi, B., 2016. Resident Knowledge and Willingness to Engage in Waste Management in Delhi, India. Sustainability 8, 1065. doi:10.3390/su810106