الگوی توسعه فضایی شبکه سکونتگاهی کارآفرینی درمناطق پیراشهری مورد: بخش ماهیدشت؛ شهرستان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

پراکندگی پدیده‌های جغرافیایی و فعالیت‌های اقتصادی در سراسر نواحی روستایی تحت شرایطی، شکل‌گیری الگوهایی را امکان‌پذیر می‌سازد، الگوی فضایی شبکه کارآفرینی در سکونتگاه‌های انسانی از جمله مقوله‌هایی است که در سازمان‌یابی و توسعه عرصه‌های جغرافیایی کمتر عینیت یافته است، از طرفی به اعتقاد اندیشمندان علوم اجتماعی در پژوهش‌های مکانی، ارزیابی محیط محلی در موفقیت یک شرکت کارآفرینانه، به اندازه ارزیابی اقتصادی و صنعتی اهمیت دارد. از این‌رو، مقاله حاضر با هدف تدوین الگوی توسعه فضایی شبکه سکونتگاهی کارآفرینی پیراشهری روستایی بخش ماهیدشت شهرستان کرمانشاه طراحی شد. روش تحقیق از نوع کاربردی و توصیفی ـ تحلیلی بود. جامعه آماری آن را، مجموعا 7 روستای کارآفرین (30 شرکت کارآفرینی) پیراشهر روستایی تشکیل می-دادند. بر این مبنا در ابتدا با استفاده از نرم‌افزار SPSS20 روستاهای مورد مطالعه از حیث شدت و درجه کارآفرینی سطح‌بندی شده و سپس با کمک نرم‌افزار GIS الگوی شبکه سکونتگاهی کارآفرینی ترسیم گردید. یافته‌ها نشان داد که میزان فعالیت‌های کارآفرینی در محدوده مورد مطالعه از جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی بالا بوده؛ و نواحی پیراشهری روستایی این بخش قابلیت توسعه فضایی و پذیرش شرکت‌های تجاری جدید و ارتقا به سلسله مراتب سکونتگاهی بالاتری را دارند. به طوری‌که، مطابق با نتایج همبستگی به ترتیب متغیرهای سرمایه اجتماعی، سرمایه محیطی، رشد تشکیل شرکت‌های جدید، سرمایه کارآفرینی در بخش‌های مختلف تولیدی، رشد اشتغال و سرمایه فرد کارآفرین با توسعه فضایی شبکه سکونتگاه‌های کارآفرینی ارتباط مثبت و معنی‌دار و همبستگی قوی دارد. وضعیت توسعه فضایی کارآفرینی پیراشهری روستایی در 60 درصد از نواحی روستایی دارای وضعیتی نسبتاً مطلوب بوده (درجه توسعه فضایی کارآفرینی، 85/3) و سطح رشد فعالیت‌های اقتصادی کارآفرینی را در منطقه منجر شده است. دو روستای سیمینه علیا و دوکوشکان حسین‌خانی نیز دارای درجه توسعه فضایی کارآفرینی بالا و نقش کلیدی در توسعه فضاهای پیراشهری این بخش دارا بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ایمنی، سیاوش.1387. کارآفرینی راهبردی نو در توسعه روستایی، نظام جامع اطلاع­رسانی اشتغال، سازمان تجاری­سازی فناوری و اشتغال دانش­آموختگان.
جمشیدزهی­ شه­بخش، امید و مرادی، حوریه .1399. تئوری بنیانی توسعه گردشگری روستایی گیلان (مورد مطالعه: بخش رحمت­آباد و بلوکات شهرستان رودبار). پژوهش و برنامه­ریزی روستایی،  10 (1)، پیاپی 31، صص 99ـ81.
رفیعی، مهران، خطیبی، سیدمحمدرضا، داودپور، زهره .1399.تبیین مفهوم پیراشهری و عوامل مؤثر در ایجاد و توسعه آن، نشریه علمی باغ نظر، 17 (92)، صص 50ـ29.
صادقی، مسعود و عمادزاده، مصطفی .1382. برآورد سهم سرمایه انسانی در رشد اقتصادی ایران طی سال­های 80 ـ 1345. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 17. صص 98 ـ 79.
طالشی، مصطفی، فرهاد عزیزپور و غلام دولتی .1398. تحلیل اثر جریانات فضایی در تحولات کالبدی ـ فضایی روستاهای پیراشهری (مورد: سکونتگاه­های روستایی پیرامون کلانشهر کرج). مسکن و محیط روستا، شماره 166، صص 94ـ 79.
فال­سلیمان، محمود؛ حوریه مرادی، محمد حجی­پور و عاطفه احمدی.1393. واکاوی و تحلیل قابلیت­های اقتصادی ـ فضایی لازم برای رشد کارآفرینی در استان کرمانشاه. کنفرانس بین­المللی توسعه و تعالی کسب و کار، تهران، 26 آذر ماه 1393. ص 124.
فلاح­حقیقی، نگین .1396. هرم توسعه کارآفرینی روستایی بر اساس اصول سیاست­های توسعه روستایی اتحادیه اروپا. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، جلد چهارم، شماره اول، صص 131ـ 115.
کاظمی­ترقبان، مریم؛ مبارکی، محمدحسن  .1391. بررسی اثر کارآفرینی بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از رویکرد میانگین­گیری بیزی. فصلنامه توسعه کارآفرینی، دوره پنجم، شماره سوم. صص 144 ـ 125.
مرادی، حوریه، جوان، فرهاد، امرایی، سپیده، بیرانوندراد، مریم.1399. اثرات کارآفرینی روستایی در توسعه فضا‌های پیراشهری شهرستان کرمانشاه، دوره 9، شماره 34، صص 82-63.
مرادی، حوریه.1395. طراحی الگوی مناسب کارآفرینی در توسعه نواحی روستایی شهرستان کرمانشاه، رساله دکتری، گروه جغرافیای انسانی، جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران.
مرکز آمار ایران .1395. سرشماری نفوس و مسکن استان کرمانشاه.
هاشمی، سیدسعید .1390. تبیین نقش نهادهای محلی در توسعه کارآفرینی روستایی. رساله دکتری گروه جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران. 249 ص.
Angel, S., Sheppard, S. C. & Civco, D. L. 2015. The Dynamics of Global Urban Expansion. Washington, DC: World Bank, Transport, Urban Development Department
Allen. J.C & etal .2003. Examination of Community Action Field Theory Model for Locality Based Entrepreneurship; Presented at the Annual Rural Sociological SocietyMeeting, Montreal, Canada.
Audretsch, D., and Keilbach, M. 2004. Entrepreneurship Capital and Economic Performance.” Regional Studies, 38(8), 949 - 959.
Bashir, S. 2013.  A SPATIAL ANALYSIS OF THE ROLE OF ENTREPRENEURSHIP IN THE ECONOMIC DEVELOPMENT IN NORTHEAST REGIONOF THE UNITED STATES. Dissertation Submitted to the Davis College of Agriculture, Natural Resources and Design at West Virginia University. P, 121.
Chambers, Edward J. and Shaw, Stuart E. 2004. a Primer on western Canadian Entrepreneurship; The Western Centre for Economic Research gratefully acknowledges the support of Western Economic Diversification Canada; NUMBER: 76.
Claire Aure, J. 2013. Traditional Entrepreneur Networks and Regional Resilience. A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy. ARIZONA STATE UNIVERSITY. P, 204.
GTZ (GmbH Technische Zusammenarbiet) .2003. Guide to Rural Economic and Enterprise Development, Working Paper, Deutsche Gesellschaft fur.
Julian, S.D. et al .2000. «SWOT, SWot, or swOT? An Exploration of the Relative Effect of the Internal and External Environments on Organizational Responses to a Strategic Issue».
Kuratko, D., Hajets .2004. The emergence of entreprenship education: development, trends and challenges. Entreprenship: Theory and Practice.
Iyigun, M. F; and Owen, A. L. 1999. Entrepreneurs, Professionals, and Growth. Journal of Economic Growth, Vol 4, Pp: 213-232.
Markley, Deborah M. 2002. Entrepreneurship in Rural America; Prepared for the NCSL Rural Development Task Force; Center for Rural Entrepreneurship.
Markley. D. M.2005. local Strategies for Responding to Rural Restructuring: The Role of Entrepreneurship; Globalization and Restructuring in Rural America Conference ERS-USDA June 6, 2005 Washington. D.C.
Muller, S. 2013. ENTREPRENEURSHIP AND REGIONAL DEVELOPMENT: ON THE INTERPLAY BETWEEN AGENCY AND CONTEXT. A PhD thesis submitted to Business and Social Sciences, Aarhus University. P, 220.
Reagan B. 2002. Are high-growth entrepreneurs building the rural economy? Center for the Study of Rural America. Kansas City, Mo.: Federal Reserve Bank of Kansas City.
Rocha, H; & Sternberg, R. 2005. Entrepreneurship: The Role of Clusters Theoretical Perspectives and Empirical Evidence from Germany. Small Business Economics (2005) 24: 267–292.
Saure, R. J. 1986. Agriculture and the Rural Community: Opportunities and Challenges for Rural Development, Interdependenecies of Agricultural and Rural Communities in the Twenty first Century: The North Central Region, P. F. Iowa State University, Ames, IA, pp. 1-11.
Shane, S. 2001. Technology Regimes and New Firm Formation. Management Science, 47(9), Pp: 1173-1190.
Ulrich, Seibert.2005. BB-Gesetzgebungsreport: Das Gesetz zur Unternehmensintegritat und Modernisierung des Anfechtungsrechts (UMAG) kommt um.
Verheul. I & et al .2001. An Eclectic Theory of Entrepreneurship; Tinbergen Institute Discussion Paper Institute for Development Strategies; Indiana University.
Wennekers, Sander, Thurik, Roy.1999. “Linking Entrepreneurship and Economic Growth”. Small Business Economics, no 13,27-55.