نقش ظرفیت های کارآفرینی در توسعه فضاهای پیراشهری مورد: شهرستان اسلامشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

4 کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

امروزه کارآفرینی یکی از مهمترین راهکارهای توسعه سکونتگاه­های انسانی محسوب می­شود. به منظور توسعه کارآفرینی، شناسایی ظرفیت­ها و قابلیت­های جوامع محلی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. هدف از این پژوهش تحلیل نقش مهمترین ظرفیت­های کارآفرینی شهرستان اسلامشهر در توسعه فضاهای پیراشهری این شهرستان بوده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. گرد­آوری اطلاعات با  دو روش مطالعات کتابخانه­ای و مطالعات میدانی انجام گرفته است. جامعه آماری شامل تمامی روستاهای شهرستان اسلامشهر است که از بین آن 6 روستای بر اساس بعد فاصله در سه محدوده با 5، 10 و 15 کیلومترفاصله از حریم شهر تهران انتخاب شده است. از آزمون تی تک نمونه­ای برای مقایسه مؤلفه­ها، از آزمون دانکن برای بررسی تفاوت میان روستاهای مورد مطالعه و از روش تحلیل فضایی کریجینگ برای نشان دادن الگوی فضایی ظرفیت­های کارآفرینی استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد سه مؤلفه محیطی ـ زیرساختی، ویژگی­های فردی و اقتصادی کارآفرینی دارای بیشترین ظرفیت برای توسعه فضاهای پیراشهری هستند. همچنین از حیث فضایی، سکونتگاه­های با فاصله کمتر و دسترسی مناسب تر به شهر تهران از ظرفیت­های بالاتری برای توسعه فعالیت­های کارآفرینی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


آقایی فیشانی، تیمور و محمود زارع نیا .1390. کتاب جامع کارآفرینی و کسب و کار(رویکرد سیستمی بر مفاهیم، فرآیندها، مدل ها و کاربردها) . تهران. انتشارات طلایی جامع.
ابراهیمی، محمد صادق، سید احمد خاتون آبادی، و ندا بنی اسد. 1393. "مؤلفه های توسعه کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان کرمان) ". راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی .شماره1. ص 83-92.
حسینی نیا، غلام حسین و هادی فلاحی. 1396. "عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی روستایی (نمونه مطالعه: مناطق روستایی شهرستان منوجان) ". پژوهش­های روستایی، شماره1. صص 35-22.
حیدری ساربان، وکیل .1394. "بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت کارآفرینان روستایی استان اردبیل". جغرافیا و توسعه. شماره38، 151-168.
دادورخانی، فضیله، محمدرضا رضوانی، سیاوش قشلاق ایمنی و  خدیجه بوذرجمهری.1390. "تحلیل نقش گردشگری در توسعه ویژگی‎ های کارآفرینانه و گرایش به کارآفرینی در بین جوانان روستایی (مطالعه‎ موردی: روستای کندوان و اسکندان شهرستان اسکو) ". پژوهش­های جغرافیای انسانی. شماره78 . صص195-169.
 رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و حمداله سجاسی قیداری. 1393. توسعه روستایی با تاکید بر کارآفرینی(تعاریف، دیدگاه ها و تجربیات). تهران.انتشارات سمت.
 رضائی، حمید، روح اله سمیعی، حسین دیده خانی و سامره شجاعی .1397. "طراحی الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستایی با استفاده از تکنیک دلفی فازی". پژوهش­های اجتماعی، شماره 38. صص65-45.
سبحانی، حسن، میثم احقاقی، و اسماعیل نادری. 1391. "کارآفرینی از منظر ادیان توحیدی با تاکید بر نظام اقتصادی اسلام". توسعه کارآفرینی. شماره 4. صص 188-169.
 شهرکی، حسن، رضا موحدی و احمد یعقوب فرانی. 1395. "تحلیل انسان شناختی کارآفرینی و توسعه روستایی در عصر جهانی شدن: مطالعه موردی استان همدان". پژوهش­های انسان شناسی ایران. شماره 1.صص 43-23.
صادقلو، طاهره، وکیل حیدری ساربان و سلیمه قلی زاده.1396. "ارزیابی ظرفیت های توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی منطقه مورد مطالعه: روستاهای دهستان بیزکی". جغرافیا و توسعه. شماره 49. صص 58-37.
 غلامی، علی و فاطمه محمدزاده، .1396. "ارزیابی مطلوبیت و نقش اکوسیستم کارآفرینی روستایی در استان آذربایجان غربی". جغرافیا و پایداری محیط . شماره 23. صص 101-83.
 فرجی سبکبار، حسنعلی، سیدعلی بدری، حمدالله سجاسی قیداری، طاهره صادقلو و علی شهدادی خواجه عسگر. 1390. "اولویت بندی توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک پرومتی مطالعه موردی: دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان خدابنده استان زنجان". پژوهش­های جغرافیای انسانی. شماره 75. صص 68-53.
فراهانی، حسین، زکیه رسولی نیا و زهرا اصدقی سراسکانرود. 1393. "عوامل اثرگذار بر رشد کارآفرینی در نواحی روستایی مورد: دهستان جابرانصار در شهرستان آبدانان". اقتصاد فضا و توسعه روستایی شماره3. صص 16-1.
 قدیری معصوم، مجتبی، فاطمه محمدزاده لاریجانی و علی غلامی. 1397. مقدمه ای بر کارآفرینی روستایی. تهران.انتشارات دانشگاه تهران.
 قدیری معصوم، مجتبی، علی غلامی،  فاطمه محمدزاده لاریجانی و حجت رضایی.1396. "الگوی توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی شهرستان خوی با رویکرد الگوسازی ساختاری تفسیری". اقتصاد فضا و توسعه روستایی. شماره 3.  صص 164-139.
گلرد، پروانه .1384. "عوامل مؤثر در کارآفرینی زنان ایرانی". زن در توسعه و سیاست. شماره 11. صص 124-101.
ولائی، محمد، عبدالله عبدالهی، رضا منافی آذر و نوید صفری .1394. "تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه پایدار روستایی با تاکید بر کارآفرینی (مطالعه موردی: دهستان مرحمت آباد شمالی- شهرستان میاندوآب) ". برنامه ریزی منطقه ای.شماره 19. صص 149-162.
 هاشمی، سیدسعید، سیدحسن مطیعی لنگرودی،  مجتبی قدیری معصوم، محمدرضا رضوانی و سیدمحمد مقیمی. 1390. "تبیین نقش دهیاری ها و شوراهای اسلامی در توسعه کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: بهاباد استان یزد) ". پژوهش­های روستایی. شماره 1، صص114-93 .
Archibong, C.A., 2004. Technology, infrastructure and entrepreneurship: Role of the government in building a sustainable economy. School of Business and Economics North Caroliana & T State University.
Baumgartner, D., Schulz, T. and Seidl, I., 2013. “Quantifying entrepreneurship and its impact on local economic performance: A spatial assessment in rural Switzerland”. Entrepreneurship & Regional Development.Vol. 25.No.4. pp.222-250.
Hisrich- Robert, D., Peters M.P. and Shepherd, D. A. 2005. Entrepreneurship, Sixth Edition, Published by Mc Graw- Hill / Irwin, New York, America.
Lordkipanidze, M., Brezet, H. and Backman, M., 2005. “The entrepreneurship factor in sustainable tourism development”. Journal of cleaner production, Vol .13. No.8. pp.787-798.
Mayer, H., Habersetzer, A. and Meili, R., 2016. “Rural–urban linkages and sustainable regional development: The role of entrepreneurs in linking peripheries and centers”. Sustainability,Vol. 8. No. 8. pp.1-13.
Mohapatra, S., Rozelle, S., & Goodhue, R. 2007. “The rise of self-employment in rural China: development or distress? ” . World Development. vol .35.No.1.pp. 163-181.
Morrison, A. J. (Ed.). 1998. Entrepreneurship: An international perspective. Routledge.
Muhammad, N., McElwee, G., & Dana, L. P. 2017. “Barriers to the development and progress of entrepreneurship in rural Pakistan”. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research.Vol. 23.No.2.pp.279-295.
Otto, M, 2009. “Green: challenges and Opportunities for Business Growing Green: Challenges and opportunities for Busiess”. United nations climate chage conference dec7- dec18.
Patel, B., & Chavda, K. 2013. “Rural entrepreneurship in India: Challenge and problems”. International Journal of Advance Research in Computer Science and Management Studies.Vol.1  . No2. pp.28-37.
Ray, C. 2006. Neo-endogenous rural development in the EU. Handbook of rural studies, pp.278-291.
Sá, E., Casais, B., & Silva, J. 2019. “Local development through rural entrepip, from the Triple Helix perspective: the case of a peripheral region in northern Portugal”. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research. Vol.25. No.4.pp. 698-716.
Shane, S. A. 2003. A general theory of entrepreneurship: The individual-opportunity nexus. Edward Elgar Publishing.
Shucksmith, M. 2010. “Disintegrated rural development? Neo‐endogenous rural development, planning and place‐shaping in diffused power contexts”. Sociologia ruralis.Vol.50. No. 1. pp  . 1-14.
Stathopoulou, S., Psaltopoulos, D., & Skuras, D. 2004. “Rural entrepreneurship in Europe: A research framework and agenda”. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research.Vol.10. No. 6.pp. 404-425. pp, 88-9