خلاقیت روستایی در فضاهای پیراشهری: جستجوی معنا و مفهوم( مورد: بخش قلعه شهرستان ری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/jpusd.2023.374897.1247

چکیده

یکی از مسائل مهم کشور ایران، رکود و نابودی روستا‌ها بر اثر عوامل مختلف از جمله بیکاری، مهاجرت و سایر عوامل است، در این راستا، خلاقیت در روستا را می‌توان به عنوان یکی از رهیافت‌های جدید توسعه روستایی برای تولید و زندگی و جلوگیری از فروپاشی نواحی روستایی دانست. از این رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مفهوم‌شناسی ارکان، زیرساخت‌ها و شاخص‌‌های شکل‌گیری روستای خلاق در بخش قلعه نو شهرستان ری انجام شده است. تحقیق حاضر با توجه به هدف آن کاربردی و بر اساس روش انجام توصیفی و تحلیلی است، همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل BMW استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که روستا‌های بخش قلعه نو در شهرستان ری از لحاظ ارکان و زیرساخت‌ها در شرایط مطلوبی قرار دارند و می‌توانند در شکل‌گیری روستای خلاق بسیار موثر باشند، ولیکن در زمینه شاخص‌های خلاقیت باید مطرح نمود، که در یک سری از معرف‌ها روستا‌های بخش قلعه نو در وضعیت نامطلوبی قرار دارند، بیشتر معرف‌های نامطلوب ناشی از وضعیت مدیریت و یا به عبارت دیگر حکمروایی نامطلوب روستایی می‌باشد. در ادامه نیز نتایج نشان داد در بین ارکان مطرح شده، ، فضای روستا با مقدار وزن 345/0 بالاترین وزن، در بین زیرساخت‌های مطرح شده، زیرساخت صنایع خلاق با مقدار وزن 366/0،، در بین شاخص‌های مطرح شده، شاخص ترویج و آموزش با مقدار وزن 378/0، بالاترین وزن را به خود اختصاص داده‌اند. در نهایت نتایج تحلیل فضایی سکونتگاه‌های روستایی نشان داد، روستای فیروزآباد بالاترین امتیاز و روستای قمی‌آباد پایین‌ترین امتیاز را در رسیدن به روستای خلاق به خود اختصاص داده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات